Jorge Oteiza: geometrie, ruimte en tijd


De Baskische beeldhouwer Jorge Oteiza werd geboren in Orio (Baskenland) op 21 oktober 1908. Hij studeerde aanvankelijk medicijnen, maar brak deze studie af om zich geheel aan de kunst te wijden. Hij werd daarna bekend met abstract werk in steen en ijzer, waarmee hij 'speelde' met de ruimte. Zijn werk wordt vaak vergeleken met dat van Henry Moore en Eduardo Chillida. Ruimte, tijd, God en de leegheid zijn vooral zijn thema's.

Aanvankelijk was het werk, vanaf de jaren 20, sterk onder invloed van het toen heersende kubisme. Om de vormen van de oude precolombische kunst te bestuderen, reisde hij in 1933 naar Zuid-Amerika en verbleef dertien jaar lang in landen als Bolivia, Colombia, Argentinië en Chili. In die periode schreef hij teksten, die belangrijk zijn voor een beter inzicht van dit project.
Bij zijn terugkeer naar Spanje in 1949 werkte hij tot 1951 aan opdracht voor een beeldhouwwerk van de apostelen voor de basiliek van Arántzazu. Hiervoor wilde hij de vormtaal gebruiken, die hij tijdens zijn verblijf in Zuid-Amerika had opgestoken. Dat strookte echter niet met de ideeën van de Spaanse katholike kerk, die er subversiviteit in vermoedde, waardoor het uieindelijk door het Franco-regime verboden werd om het te voltooien. Later, in 1968, werd dat alsnog gedaan.

In 1955 begon Oteiza een persoonlijk experiment onder de titel 'Propósito Experimental'. Dat werk zou het begin zijn van een nieuwe geometrische traditie binnen de Europese kunst. Hij presenteerde het voor het eerst in 1957 op de Biënnale van Sao Paulo. Een andere beroemde Baskische beeldhouwer, Eduardo Chillida >>, volgde later die invloed.

Vanaf 1959 vond Oteiza dat hij aan de beeldhouwkunst niets meet toe tevoegen had en in de jaren zestig wijdde hij zich aan de Baskische kwestie en de strijd tegen het onderdrukkende franquisme. In dat kader stichte hij de Escuela de Deba. Ook schreef hij gedichten en hield hij zich bezig met architectuur.

Op 9 april 2003 stierf Oteiza op 94-jarige leeftijd in zijn woonplaats San Sebastian (Baskenland).

Ga verder naar de >>website van het museum Jorge Oteiza.