Hoogtepunt van de Asturische kunst: preromaanse basilieken

San Julián de los Prados
De basiliek van de San Julián de los Prados, ook bekend als Santullano, werd tussen 812 en 842 onder Alfonso II gebouwd. Het behoort tot de zg. preromaanse bouwstijl, die zich rond de 9de en de 10de eeuw uitsluitend in deze omgeving ontwikkelde. Het is de voorloper van de latere romaanse stijl, die zich over het christelijke Europa zou verspreiden.
In dit kleine kerkje, dat zich afgelegen op een weide bevindt, net buiten de binnenstad van Oviedo, bestaat uit drie schepen, een breed transept en absissen met tongewelf. Tussen het middenschip en de zijschepen zijn rechthoekige pijlers.
De drie vensters aan weerszijden van de lichtbeuk van het middenschip verlichten de kerk, die ook in het oosten en westen een halfcirkelvormig venster heeft. Aan beide einden van de dwarspanden zijn extra ruimten gebouwd.
Het kerkje is een bijzonder harmonisch bouwwerk, waarvan de betekenis echter vooral ligt in de muurschilderingen op de binnenmuren. Uitgebeeld zijn details van gebouwen en planten met bladeren en bloemen. Voorstellingen van mensen en dieren ontbreken. Het zijn unieke, zeer precieze schilderingen, geïnspireerd door voorbeelden uit Byzantium, Ravenna of Rome. Helaas zijn ze sterk beschadigd en daarom deels gerestaureerd.
De San Julián de los Prados werd in juni 1917 in Spanje uitgeroepen Monumento Histórico Artístico en staat sinds 2 december 1998 op de lijst van monumenten van de Verenigde Naties.

Santa María del Naranco
Buiten de stad Oviedo, op de Monte Naranco, ligt het kerkje Santa María del Naranco. Het werd oorpronkelijk tussen 842 en 884 gebouwd als paleis voor koning Ramiro. Pas in de 13de eeuw werd het verbouwd tot kerk. Zo kan de bezoeker nu een prachtig, harmonische bouwwerk zien, dat in goede staat bewaard is gebleven. Het gaat om een langgerekte vierhoek van twee verdiepingen in oostwestrichting, waarvan de onderste met tongewelf nog steeds doet denken aan het paleis, dat het ooit was. De zeer mooi gedecoreerde zuilen, bogen en met sculpturen versierde medaillons herinneren, evenals bij de muurschilderingen in de San Julián de los Prados, aan de kunst van Ravenna en Byzantium. De benedenverdieping is verdeeld in drie ruimten, waarvan er destijds één als kapel diende.

San Miguel de Lillo
Tot het oorspronkelijke paleis van koning Ramiro behoorde waarschijnlijk ook een complex van koninklijke gebouwen, waarvan één vermoedelijk de hofkerk San Miguel de Liño (of de Lillo) was. Dit bouwwerk, eveneens uit de 9de eeuw, werd in de 13de eeuw door een natuurramp dermate verwoest, dat nu slechts het westelijke deel met de ingang in de originele staat bewaard is. Interessant zijn bijzonder mooie vensters. De huidige absis dateert uit de 13de eeuw. Het oorspronkelijk achterste langhuisjuk fungeert nu als transept. Op de pijlers is prachtig reliëfwerk te zien. Het pilasterdecor in het langhuisjuk van het zuidelijke schip lijkt ook georiënteerd op Byzantijnse kunst. Ook zijn er nog resten van oude, figurale muurschilderingen te zien.